بنام یکتاحکیم

کاوش و تحقیق درپیدایش پزشکی جز حیرت و سرگرانی چیزی ببار نمی آورد..
برخی مورخین میگویند کشف آن به دست مردمی به نام "گلدانیان" بوده و برخی آنرا به جادوگران یمن و عده ای به کاهنان مصر و اغلب نویسندگان به دانشمندان قدیم یونان نسبت داده اند نویسنده ای میگوید که طبابت ازعلومیست که اساسش را گلدانیها و کاهنان بابل نهاده اند..
ابن ابی اصیبعه طبیب و تاریخدان معروف درکتاب خود به نام عیون الانباء میفرماید
"میگویند حق اینست که اختراع فن طبابت رانمیشود به شهر یاکشور یاطایفه معینی نسبت داد زیراممکن است آنچه راکه به مردمی نسبت میدهیم قبل ازآنها درمردم دیگری وجود داشته و بعدمنقرض شده، باز درمردمی دیگر پیداشده، ازآنها نیز رخت بربسته وبه دست طایفه دیگری افتاده باشد که ما آنهارا مکتشف آن علم تصورمیکنیم.."
میگویند اول کسی که فن طبابت را کتاب نوشت "اسقلنوس اول" جداعلای "بقراط" بود و بنای او درین کار برآزمایش بود که قریب به هزاروچهارصدسال اطباء به روش وی عمل میکردند تاآنکه "مینوس حکیم" ظهورکرد و تجربه تنهارا براساس طبابت غلط شمرد وآنرا باقیاس و استقلال ضمیمه کرد و قریب به هفتصدوبیست سال نیز اطباء برمبنای او طبابت میکردند تا "برمانیدس حکیم" بیامد و تجربه رابه کلی خطا دانست واساس طب را براستدلال و قیاس تنها مقرر کرد که پس از وی امر طبابت مبتلابه اختلاف آراء و عقاید گوناگون شد و اطباء به حیرت و سرگردانی عجیب گرفتار شدند تاآنکه "افلاطون" ظهور کرد و طب را بار دیگر برتجربه و قیاس هردو بنا نهاد و درین امر اهتمام بسیار به خرج داد چنانکه هرکتابی راکه به غیراز عقیده اش بود را ازبین برد و قریب بر هزاروچهارصد سال اطباء برمبنای او طبابت میکردند تا "اسقلنوس ثانی" ظهورکرد و اساس کار افلاطون را به گفته خود تحکیم نمود تاعهد اسلام پیش آمد و حکمای اسلامی در تکمیل این علم بیکران همت عالی گماردند که از برترین دانشمندان میتوان "زکریای رازی" و "شیخ الرئیس بوعلی سینا" را نام برد که کتاب "قانون" حکیم بوعلی سینا از تمام کتب طب قدیم از اسقلنوس اول تا به امروز ازهمه تکمیلتر است..


منبع: طب الصادق تألیف حکیم نامی عرب محمد علی خلیلی به ترجمه و شرح استاد امیرصادقی تهرانی

به ویرایش سید